Opracowała: P. Machowicz Kl. III G
Czym w ogóle są galaktyki?
Są to duże układy gwiazd, pyłów, gazów międzygwiezdnych oraz tajemniczo brzmiącej - ciemnej materii. Zawiera ona miliardy gwiazd, które krążą wokół środka masy galaktyki. Gwiazdy tworzą w galaktykach mgławice.
Ile mamy galaktyk?
Na to pytanie odpowiedzi nie zna żaden filozof. Widocznych galaktyk są setki miliardów. Ale tego co kryje wszechświat nie jesteśmy w stanie sobie wyobrazić.
Co znajduje się między galaktykami ?
Odpowiedź jest najprostsza w świecie. Między nimi nie ma nic, ta nicość w kosmosie nazywana jest próżnią.
Czy wszystkie galaktyki są jednakowe?
Oczywiście, że nie. Wyróżniamy kilka typów galaktyk.
- Spiralna : składa się z jądra i ramion. Przeważnie występują dwa ramiona, rzadko spotyka się jedno lub trzy. Wśród galaktyk spiralnych wyróżniamy dwa ich rodzaje, spiralną zwykłą i spiralną z poprzeczką.
- Eliptyczna: ma symetrii kulistą lub elipsoidalną. Jasność powierzchniowa galaktyki eliptycznej jest największa w środku i zmniejsza się stopniowo na zewnątrz. W galaktykach tych nie występuje w zauważalnych ilościach pył i gaz. Cała widoczna materia jest skupiona w starych gwiazdach. Galaktyki elipsoidalne w krótkim czasie w początkowych etapach powstawania galaktyki.
- Nieregularna: jest to galaktyka o można by powiedzieć oryginalnym wyglądzie. Nie wykazują symetrii. Galaktyki te dzielimy na dwa typy: Irr I oraz Irr II. Galaktyki Irr I zaliczamy obecnie do skrajnych odmian galaktyk spiralnych, gdyż mają z nimi wiele cech wspólnych. Odróżnia je natomiast to, że ma w nich jądra i ramion. Galaktyki typu Irr II są zupełnie nieregularne. Charakteryzuje je bezkształtny wygląd, niewielkie rozmiary i spore jasności powierzchniowe.
- Soczewkowa: galaktyka pośrednia między eliptycznymi a spiralnymi. Jądro jest podobne do silnie spłaszczonej g. Eliptycznej, wokół znajduje się dysk, który w pewnym stopniu przypomina galaktykę spiralną
- Podwójna: jest to galaktyka złożona z dwóch galaktyk krążących wokół wspólnego środka masy. Obie galaktyki wchodzące w skład podwójnej galaktyki zazwyczaj są tego samego typu.
Mini galaktyczna galeria...
Galaktyka spiralna z poprzeczką NGC1365
Układ dwóch spiralnych galaktyk NGC 2207 i NGC 2163
Centrum gromady galaktyk w Pannie. Widoczne jasne galaktyki M86 u góry i M84 po prawej oraz NGC 4388 na dole i NGC 4387 w środku
Czy my, Ziemianie zamieszkujemy jakąś galaktykę ?
Owszem, przestrzeń w której znajduje się Ziemia i pozostałe znane nam planety to tzw. Droga Mleczna. Prawdopodobnie jest Galaktyką spiralną z poprzeczką, w której znajduje się ponad 100 miliardów gwiazd. W samym centrum naszej Galaktyki znajduje się masywna dziura, która a propos sami tworzymy.
Wbrew pozorom nie znamy Drogi Mlecznej zbyt dobrze. Nadal ukrywa ona dziesiątki tajemnic. Wiemy jednak, że ma trzy podstawowe ramiona: Strzelca, Oriona i Perseusza oraz kilka pomniejszych. Mogłoby się wydawać, że Słońce znajduje się w centrum Galaktyki. Jednak to nieprawda. Nasza największa gwiazda leży na skraju Galaktyki w ramieniu Oriona. Obraca się z prędkością 200 kilometrów na sekundę !!! Mimo to pełen obieg wokół jądra zajmuje mu 220 milionów lat.
Karambol w kosmosie ...
To dziwne, ale prawdziwe. Między galaktykami dochodzi czasami do stłuczek". Jednak takie zderzenie się nie jest dziełem przypadku. Czas trwania zderzenia w przypadku dużych galaktyk to nawet miliony lat. Ostatnim tak spektakularnym przypadkiem było widowisko jakie w 1997 roku urządziły nam dwie galaktyki NGC 4038 i NGC 4039. Zderzenie zarejestrowane zostało przez Teleskop Hubble'a. Było to wielkie wydarzenie o niesamowitych efektach.
|